Kettles, electric urns and rice boilers/nl

Deze pagina behandelt elektrische waterkokers, waterkannen en rijstketels, hoe ze werken en hoe u ze eventueel kunt repareren. Het bevat wellicht nuttige tips die u kunt toepassen op rijstketels.

Samenvatting

Elektrische waterkokers en urnen zijn in principe vrij eenvoudige apparaten, maar de combinatie van warmte, water en elektriciteit kan vaak tot storingen leiden. Dit geldt met name voor goedkope elektrische waterkokers die helaas vaak niet gerepareerd kunnen worden.

U kunt de bodem van een draadloze waterkoker vaak verwijderen door enkele schroeven in de bodem te verwijderen, hoewel u misschien een veiligheidsschroevendraaier nodig hebt. Zo kunt u het element controleren met een testmeter en het schakelmechanisme inspecteren. Helaas is het element meestal niet vervangbaar, en defecten aan de schakelaar kunnen te wijten zijn aan een klein gebroken plastic onderdeel, dat niet te repareren is. Waterlekken kunnen ook moeilijk te verhelpen zijn, maar dit is lang niet altijd het geval, en het is altijd de moeite waard om na te gaan of het inderdaad om een eenvoudige reparatie gaat.

Misschien heeft u meer geluk met urnen en waterkokers. Daar kan het gewoon een thermische zekering zijn die het heeft begeven.

Veiligheid

Controleer altijd of de stekker van het apparaat uit het stopcontact is gehaald voordat u aan de slag gaat. Het kan zeer gevaarlijk zijn het apparaat te testen terwijl het gedeeltelijk gedemonteerd is.

Onderdelen kunnen zeer heet zijn nadat het apparaat is ingeschakeld. Laat ze afkoelen alvorens eraan te werken.

Elektrische waterkokers

We zien vaak kapotte waterkokers bij Repair Cafés, maar helaas lukt het maar beperkt om ze te repareren. De meeste moderne waterkokers zijn draadloos en staan op een ronde voet die op het lichtnet is aangesloten. Sommige oudere draadloze waterkokers hebben een niet-cirkelvormige basis met de aansluitingen onder het handvat. Nog oudere hebben een afneembaar snoer en deze hebben een element dat je kunt zien als je in de bovenkant kijkt, en dat misschien zelfs vervangbaar is. Modernere waterkokers daarentegen hebben het element ingebouwd in de metalen bodem van de kan.

Hoe ze werken

Het mechanisme in de bodem van een waterkoker.

De meeste automatische waterkokers werken door de stoom, als ze aan de kook komen, een weg te geven over een bimetalen strip of poppenschijf die buigt onder de hitte, waardoor de schakelaar wordt uitgeschakeld.

Op de foto ziet u dat de toevoer vanaf de basis binnenkomt via de centrale pen en het ronde contact daaromheen. Deze zijn verbonden met de schakelcontacten (zowel de spanning als de nul zijn geschakeld) en dus via een paar messing strips, waarvan de andere uiteinden gepuntlast zijn aan de uiteinden van het element.

Van de messing strips lopen ook draden naar het neon, dat oplicht als de stroom naar het element wordt ingeschakeld.

In deze ketel bevindt zich waarschijnlijk een bimetalen strip (niet zichtbaar) in de stoomleiding die de schakelaar uitschakelt als de ketel kookt. Ook een bimetalen knalplaat (die knalt als de veiligheidsknop op het deksel van een pot jam) schakelt de schakelaar uit als de ketel oververhit raakt.

Vaak heeft een waterkoker ook een thermische zekering om hem uit te schakelen als er geen water in zit.

Als extra lange veiligheidsmaatregel om brand te voorkomen als andere maatregelen falen, hebben sommige waterkokers een element dat is ontworpen om uit te branden voordat het gevaarlijk heet wordt. Helaas branden dergelijke elementen vaak onnodig uit. Bij andere elementen wordt in het schakelmechanisme een kunststof gebruikt die bij overmatige hitte zacht wordt, waardoor de veer die de contacten gesloten houdt loslaat en de stroom wordt uitgeschakeld. Je hebt dan een dode ketel, maar het huis is tenminste niet afgebrand.

Storingen opsporen en verhelpen

Als de waterkoker helemaal leeg is, controleer dan eerst de zekering. Dit is niet vaak het probleem, maar het is gemakkelijk te controleren en kan u veel tijd besparen. Nogmaals, niet vaak het probleem, maar het is ook de moeite waard om de aansluitingen van de stekker naar de voet van de waterkoker te controleren.

Controleer vervolgens de staat van de contacten in de voet van de waterkoker zelf. Deze kunnen door vonkvorming vervormd of aangetast raken, waardoor de contacten in de bodem van de waterkoker geen contact meer maken met die in de bodem. Dit kan op het eerste gezicht verwarrend zijn, omdat continuïteitstests op zowel de bodem als de waterkoker geen storing aantonen, maar de waterkoker toch niet werkt. Misschien kunt u dit oplossen door de contacten schoon te maken of terug te buigen.

Soms is het probleem een deksel dat niet sluit of gesloten blijft, en dit kan een gebroken stuk plastic zijn, dat niet vaak kan worden gerepareerd. Er kunnen enkele schroeven onder het deksel zitten waarmee u bij het scharnier of de sluiting kunt komen.

Demontage begint meestal met het verwijderen van verschillende schroeven in de basis. Sommige of alle van deze schroeven kunnen veiligheidsschroeven zijn om ongeoefend geknoei te voorkomen. De basis komt dan los, zodat u de schakelaar, het element en eventuele andere onderdelen kunt onderzoeken.

Het element is waarschijnlijk het eerste dat u moet controleren. De aansluitingen moeten vrij duidelijk zijn en u kunt ze controleren met een multimeter op een weerstandsbereik. Voor een waterkoker van 3KW moet deze ongeveer 20Ω aangeven, en voor een kleine reisketel maximaal 100Ω. Het element kan meestal niet worden vervangen als het in de bodem is ingebouwd.

Er kan een thermische zekering zijn om de stroom af te sluiten als de waterkoker droogkookt of leeg wordt gebruikt. Test deze met een multimeter op een weerstandsbereik (de weerstand moet praktisch nul zijn). Deze kunt u misschien vervangen, maar zorg ervoor dat de vervanging dezelfde temperatuur en stroomsterkte heeft. Hij is waarschijnlijk zo gemonteerd dat hij in goed thermisch contact staat met de bodem van de kan, en een vervanger moet op dezelfde manier gemonteerd zijn.

Het schakelmechanisme bestaat uit verschillende plastic en metalen onderdelen waarmee het kan worden ingeschakeld door een externe regeling en uitgeschakeld door de bimetalen strip of knallende schijf. De plastic onderdelen gaan soms stuk, en ook hier zijn ze vaak niet te repareren. Soms kan er iets losraken en bij zorgvuldig onderzoek kunt u misschien zien hoe u het kunt repareren.

Na verloop van tijd kunnen de elektrische contacten die de ketel sluiten om te koken, verbogen raken en geen verbinding meer maken.

Waterlekken zijn soms een probleem, dat moeilijk te verhelpen is, vooral bij kalkaanslag. Stoom kan in het schakelmechanisme terechtkomen en corrosie veroorzaken. Ook dit is problematisch, maar er is misschien enige hoop als u het kunt schoonmaken.

Elektrische urnen

Kooktoestellen, vooral die van hogere kwaliteit, bieden misschien meer hoop omdat er reserveonderdelen beschikbaar zijn en het niet moeilijk is ze te monteren. Reserve-elementen, schakelaars, thermische beveiligingen, kranen en andere onderdelen zijn wellicht verkrijgbaar bij een leverancier van cateringapparatuur.

Het opsporen van storingen verloopt aanvankelijk volgens dezelfde principes als bij een huishoudelijke waterkoker. In plaats van een thermische zekering voor eenmalig gebruik kan het een thermische beveiliging hebben met een handmatige of automatische reset. De types met handmatige reset hebben een knop waarop u kunt drukken en die een duidelijke klik geeft bij het resetten.

Automatic fill types of urn are designed to be plumbed in to a water supply and contain an electrically actuated stop cock. There will be sensors to detect the water level and temperature, feeding into some sort of controller which switches the element and operates the stop cock.

The controller on these may be relatively sophisticated, for example, if switched on empty it may initially fill with a small amount of water and first of all bring that to the boil. It will then top up a little at the time, bringing it back to the boil with each top-up until it's full. Since a 10 litre urn may take half an hour to boil from cold, this allows it to start dispensing boiling water much sooner.

Rice boilers

These contain a removable pan to contain the rice and the water, with a heating element beneath. The weight of the pan presses down on a switch which is only closed (enabling the heater) if the pan contains a minimum amout of water. There will also be a mechanical or electronic time switch.

As with an electric urn, there may well be a thermal fuse to protect it in the case of overheating. This may be a non-resettable type which will need to be replaced if it blows. Do not atempt to solder the replacement as the heat of the soldering iron may cause the replacement to fail. Instead, the connections must be made by crimping.

External links

• The Life Scientific: A BBC interview with John Taylor, inventor of many of the concepts used in electric kettles.